دوو دهیهی كۆتایی ژیانی هونهرمهند سهلڤادۆر دالی، سترێساویترین و پڕ خهمۆكی و باجی زۆری دهروونی خسته سهری.
له ساڵی ١٩٦٨ كۆشكێكی له پوبۆل بۆ گالای خێزانی كڕی، پاشان له ساڵی ١٩٧١ گالا دهستی كرد به گهشتكردن به تهنیا بۆ چهندین ڕۆژ یان تهنانهت چهند ههفتهیهك ، ئهمهش سهلڤادۆر دالی تووشی ناڕهحهتی كردبوو، بۆیه نهیدهویست بهبێ مۆڵهتی ئهو گهشتهكانی بكات. لهبهر ئهوهی لهو تهمهنهیدا له تهنھایی دهترسا، بۆیه نهیدهویست ژیان بگوزهرێنێ بهبێ گالا.
ھهرچهنده گالا لهھهندێ حاڵهت دا سهركێشی دهكرد و بهقسهی نهدهكرد بۆیه ئهمه ببوه جێگای دڵهڕاوكێ و ترس و نیگهرانی زۆر .
گالا بهدرێژایی گهشتی دهكرد و نهدهگهڕایهوه، دوای ئهوهی بۆی دهركهووت كه دالی دهرمانێك بهكاردهھێنێت بهبێ ئهوهی دكتۆر بۆی نووسیبێت، ئهمهش ببوه ھۆی داڕمانی دهروونی و خراپبوونی تهندرووستی وێنهكێشه سهركێشهكه، بۆیه گالا دهیویست بهھۆی دووركهوتنهوه لێی بهھۆش خۆی بھێنێتهوه.
دابڕان و كێشهكانی لهگهڵ گالادا برینهكانی جهسته و توانا ھونهرییهكانی له ئاستهنگدا ھێشتهوه، دوای مردنی گالاش له ساڵی ١٩٨٢ جارێكی دیكه دالی تووشی خهمۆكی قوڵتر بۆوه و زۆر ھهستی به تهنھایی و تام و بۆی مهرگ دهكرد له نزیكهوه، بۆیه چهند جارێك ھهوڵی خۆكوشتن دهدات.
لهم قۆناغه سهختهی ژیانییدا یهكێك له گرنگترین دهسكهوتهكانی دالی، دامهزراندنی مۆزهخانهی سهلڤادۆر دالی بوو له فیگێرێس .
دالی دهیویست پارچه ھونهرییه نایاب و تابلۆ بهناوبانگهكانی له زۆربهی شارهكان ھهبێت و ھهوڵی بۆ ئهوه دهدا كه تابلۆكانی بخرێنه مۆزهخانهكانهوه .
مۆزهخانهكهی له ساڵی ١٩٧٤ دیزاینكرابوو، وه بهشێوهیهكی ئهندازهیی جوان پێكھاتهكانی بنیاتنرابوو.
ئهم نیگاركێشه بهناوبانگه له ساڵی ١٩٨٩بهھۆی سست بوونی دڵییهوه لهژێر سێبهری ئهو مۆزهخانهیهدا گیانی سپارد و ھهر لهژێر ئهو مۆزهخانهیهشدا له ڤیگێریس تهرمهكهیان له مهراسیمێكی شایستهدا به خاك سپاردووه.
له دوای خۆی شێواز و میراتی هونهری سهلڤادۆر دالی نیگاركێشه ئیسپانییهكه نموونهی ئهو چهمكهی خستهڕوو كه ژیان باشترین جۆری هونهره، و به سۆزێكی بێوچان و پاكیی ئامانج و پهرۆشییهكی سهركهشانهوه بۆ دۆزینهوه و پۆلیستكردنی خولیا و لێهاتووییه جیاوازهكانی خستۆتهروو، كه كاریگهرییه بێ وێنهكهی لهسهر جیهانی هونهر ھێنده زۆره نكۆلێ لێكردن.
پاڵنهره بهھێزهكانی دالی بۆ گۆڕینی خودی ناوهوه بۆ خودی فۆڕمالیستیانه بۆ دهرهوه بهبێ شهرم و جهستهیهكی داھێنهرانه له بهرههمهێنا كه نهك ههر بنهماكانی سوریالیزم و دهروونشیكاری لهسهر سهكۆیهكی بینراوی جیهانی فراوانتر كرد، بهڵكو بایهخی ئازادی نیشان دا بۆ ئهوهی مرۆڤهكان خۆیان به ههموو جوانییه مرۆییهكانمانهوه قبوڵ بكهین، به ههموو ناتهواوییهكانمانهوه.
میراتهكانی دالی
ئهو ھونهرمهنده جیهانێك له بژاردهی بۆ ئهو هونهرمهندانه جێھێشتووه كه ههوڵیان دهدا كهس و مهتهڵ و سۆزداری له كارهكانیاندا تێكهڵ بكهن به دووباره وێناكردنی دیدگاكانی دالی و جیهانی ناوهوهی مرۆڤ كه به ڕووتی هێڵراوهتهوه، له ڕێگهی داڕشتنی ورد و شێوازی نیگاركێشانی وهستایانه. ئهم بیرۆكانه لهلایهن ئێكسپرێشنیستهكانی ئهبستراكت له نیویۆرك له دوای جهنگ یهكخران و گۆڕدران، كه تاكتیكی سوریالیستی ئۆتۆماتیزمیان بهكارهێنا بۆ گهیاندنی نائاگایی له ڕێگهی هونهرهوه، كه ئێستا تهنیا جووڵه و ڕهنگ بهكاردههێنن.
بهكارهێنانی دالی له توخمه دۆزراوهكانی پهیكهرسازیدا كه به شێوهیهكی دراماتیك له یهكتردا دهتوێنهوه ، یارمهتی شلكردنهوهی دیسیپلینهكهی دا له ئێسكه ئاساییهكانییهوه، بۆ ماتریاڵ و كهرهستهی سهیروسهمهرهی شل، ڕێگهی خۆشكرد بۆ دروستكهرانی بهناوبانگ وهك جۆزێف كۆرنێل. كه ئیلھامی كارهكانی گهواھی ئهوه دهدهن و ڕهنگه ھونهری دالی كاریگهرییهكهی تا ئهمڕۆش له هونهرمهنداندا ببینرێت كه له تهكنیكهكانی سوریالیستیدا نیگار دهكێشن، ئهوانی دیكه له بازنهكانی هونهره بینراوهكانی مۆدێرن و ههموویان له سهرانسهری سپێكتریمی هونهره دیجیتاڵییهكان و ئهنیمهیشنهكاندا بهروونی رهنگییان داوهتهوه.
ئهمهش ئهو ھێزه خولقێنهره مهزنهیه كه دالی وهك میرات خستیه بهردهم ھومهر و ھونهرمهندانی دوای خۆی.
بوونی بیرۆكهكانی دالی وهك تێڕوانینی فیزیكی ناتهقلیدی و مهتهڵ و نھێنی پڕ له مهتهڵ له جیهاندا دهرگای بۆ هونهرمهندان كردهوه كه خۆیان وهك نیشانهیهكی بازرگانی بیربكهنهوه. نیشانیدا كه جیاوازییهكی گهوره له نێوان پیاو و مرۆڤی ئاساییدا نییه.
بهكارهێنانی فیلمسازی ئاڤانگارد، نمایشی ڕاستهوخۆی مشتومڕاوی و یاریكردن به شێوهیهكی ئارهزوومهندانه و ستراتیژی كاره هونهریهكانی به زۆر ڕووهوه هێنایه پێشهوه له ژیان .
كه بهھۆی نیگاركێشانهوه نهیدهگهیشتێ.
لهبری ئهوهی بینهران به سادهیی سهیری كارێكی درهوشاوه بكهن كه تێڕوانینی ئاڵۆزی زۆری لێبكهوێتهوه، ئهوان له ژیانی ڕاستهقینهدا لهلایهن جهستهیهكی واقیعی و خهونهكانی هونهرمهندهوه دهیبینن ، كه مهبهست لێی بێدهماركردن و هێنانهكایهی كاردانهوه بێت.
ئهم جۆری كاركردن و بیركردنهوانه دواتر له هونهرمهندانی وهك یۆكۆ ئۆنۆدا دۆزرایهوه. ھهروهھا ھونهرمهند ئهندی وارهۆڵ بهردهوام دهبوو و كارهكتهری خۆی و كهش و ههوا و تیمی خۆی دروست دهكرد لهسهر ئهو بناغه سوریالیستیانهی دالی بهجێیھێشتبوون، ھهروهھا زۆر هاوشێوهی دیكه و چهندین هونهرمهندی دیكهی سهدهی بیستهم. به شێوهیهكی كرداریی چاوهڕوان دهكرێت هونهرمهندان بهقهد كاره هونهریهكانیان له ژینگهی میدیایی ئێستادا دیار و سهرنجڕاكێش بن، كه له بنهمادا ئاراستهی بیركردنهوهیان لهسهر رایهڵهی بیركردنهوهی دالی دهڕوات.
ههروهها دالی پێشهنگایهتی ئهو تێڕوانینهش دهكات كه ڕهنگه هونهر، و هونهرمهندان و توانای داهێنهرانه له چهند میدیایهك تێپهڕن و ببنه كاڵای بهنرخ.
كاری بهرفراوانی له بواری هونهری ئیستاتیكییهوه تا جلوبهرگ و زێڕینگهریی و بازرگانی و دیزاینی شانۆیی وهك بازرگانێكی سهركهوتوو و ههروهها هونهرمهندێكی گهوره بخولقێنێ و بنهما بۆ ھونهرمهند وهك كهسایهتی دابمهزرێنێ .
حهمه ھاشم
کۆمێنت (0)
تا ئێستا هیچ کۆمێنتێک نەکراوە.