تەلەسكۆپی جەیمس وێب گەنجینەیەكی زانستی نێژراو ئاشكرا دە‌كات

بەهۆی ئامێرە نوێیە زۆر پێشكەوتووەكانی تەلەسكۆپی بۆشایی ئاسمانی جەیمس وێبی ناسا، زانایان لە نزیكەوە سەیری یەكێك لە سەرسوڕهێنەرترین وێنە سەرەتاییەكانی تەلەسكۆپەكە دەكەن، كە "گەنجینەیەكی زانستی" ئاشكرا كردووە.
فەلەكناسەكان ئامێرە ژێر سوورەكانی جەیمس وێبیان كردە ئامانج لەو شوێنانەی كە پێیان دەوترێت "لێوارە گەردوونییەكان" لەناو نێبولای گەورەی كارینا (یان هەوری بنەڕەتی)، بە تایبەتیتر، پۆلی ئەستێرەكانی NGC 3324.
وێنە دەرهاویشتەكان لە یەكەم كاروانی چاودێریكردندا بوون كە لە مانگی تەمموزی ساڵی ڕابردوودا لە تەلەسكۆپی نوێ بینیمان، بەڵام ئێستا توێژەران شیكارییەكی قووڵتریان بۆ داتاكان كردووە و 'بەرهەمێكی' ئەستێرە تازە لەدایكبووەكانیان دۆزیوەتەوە لە قۆناغێكی گەشەكردندا كە بە دەگمەن دەبینرێت.
هابل لە ڕابردوودا چاودێری ئەم گۆشەی گەردوونی كردووە، بەڵام چاوە ژێر سوورەكانی جەیمس وێب ڕێگەی پێدەدات بۆ یەكەمجار هەوری تۆز و گاز ببینێت بۆ ئەوەی دەیان وزەبەخشی ماددە لە ئەستێرە گەنجەكانەوە دەستنیشان بكات.
ناتان سمیس، توێژەر لە زانكۆی ئەریزۆنا لە بەیاننامەیەكدا ڕوونیكردەوە، ئەمە جۆرە لیكانە نیشانەی ورووژێنەرترین بەشەكانی پرۆسەی دروستبوونی ئەستێرەكانن. ئێمە تەنها لە ماوەی كورتدا دەیانبینین كاتێك پرۆتۆستاڕەكە بە خێرایی كۆدەبێتەوە.
لە درێژەی قسەكانیدا گوتی: ئەم پەنجەرە تەنها چەند هەزار ساڵێكە لەو ملیۆنەها ملیۆنەی كە پێویستە بۆ ئەوەی ئەستێرەیەك بە تەواوی دروست ببێت، كەمێك وەك ئەوە وایە هابڵ ڕێگەی پێداوین لە سەرانسەری گەردوونەوە سیخوڕی لەسەر نەمامگە ئەستێرەییەكان بكەین، بەڵام جەیمس وێب ڕێگەی بە فەلەكناسەكان دا كە بكرێنەوە. دەرگاكانی ئەو نەمامگە بۆ فڕێدان سەیركردنێك كە چۆن منداڵە تازە لەدایكبووەكان كە بە هێزی ئەتۆمی كاردەكەن، لە ژوورەوە گەشە دەكەن و گەشە دەكەن.
سمیس هاوبەشی نووسینی توێژینەوەیەك بووە كە باس لە دۆزینەوەكە دەكات، كە لەم مانگەدا لە ئاگادارییەكانی مانگانەی كۆمەڵەی فەلەكی شاهانەدا بڵاوكراوەتەوە.
هەروەها جۆن مۆرس، هاوزانای توێژینەوەكە، لە كۆمپانیای كالتێك، زیادیكردووە: لە وێنەكەدا كە بۆ یەكەمجار لە مانگی تەمموزدا بڵاوكرایەوە، ئاماژە بەم چالاكییە دەبینیت، بەڵام ئەم لیكانە تەنها كاتێك دەردەكەون كە دەست دەكەیت بەو نوقمبوونە قووڵە - داتاكانی هەریەك لە فلتەرەكان پارچە پارچە دەكەیت. ناوچەی جیاواز و شیكردنەوەی هەر ناوچەیەك بە جیا، وەك ئەوە وایە گەنجینەی نێژراو بدۆزیتەوە.