ژیان و مردن لە فیلمێکی دوو خولەکیدا

کورتە فیلمێکی دوو خولەکی سینەماکار( فەرزین کەریم) م بینی، کە سیناریۆکەی باس لەهەوڵی خۆ کوشتنی ئافرەتێک دەکات، بەخۆهەڵواسین  بەپانکەی ژوورەکەیدا. 
داخەکەم فیلمەکە تایتڵەکەی دیار نیەو هیچ شوناسێکی نیە، تەنانەت ناوی دەرهێنەرو سیناریۆ نووس و وێنەگرو ئەکتەریشی لەسەر نیە، بەڵام  فیلمەکە، ناچاری  ئەوەت دەکا بەئاسانی بەسەریدا ڕانەبووری و هەڵوەستە لەسەر زۆر لەلایەنە هونەرییەکانی بکەیت.
پرسی خۆ کوشتنی ئافرەتان لەکۆمەڵگای کوردی دا پرسێکی نوێ نیە، بەڵام شێوازی خستنەڕوو چارەسەر کردنی جیاوازە.
نازانم  فیلمەکە  کەی  بەبەرهەم  هاتووە،  بەڵام ئەوە دەزانم کە بە بەراورد لەگەڵ زۆر لەو فیلمانەی لەو چەند ساڵانەی دواییدا دەربارەی توندوتیژی دژی ئافرەتان بە بەرهەم هاتوون، فیلمێکی جیاوازەو فۆرمێکی هونەریی بەپێزی هەیە چ لەڕووی ئایدۆلۆژی و هزرییەوە، چ لەڕووی هونەرییەوە.
فیلمەکە خەسڵەتەکانی کورتە فیلمی بەخۆیەوە هەڵگرتووەو لەماوەی دوو خولەکدا،  زۆرێک لە ئامانجەکانی  دەپێکێنێ. 
 بۆیە دەرهێنەر پێویستی بەدەسەڵاتێکی هونەری چڕ هەیە لە بواری کورتە فیلمدا، تا بتوانێ ئەو دوو خولەکە  بەشێوەیەک تەوزیف بکات، ئامانجەکانی خۆی  و گوتاری فیلمەکە بە یەکەوە بگەیەنێت.
هەروا فیلمەکە بەزمانێکی درامی و  ستاتیکی ئەوتۆ بەرجەستە بکات، لەڕووی فۆرمەوە  چێژ  ببەخشێت، هەمیش بیرۆکەو فەلسەفەی فیلمەکە وەک پێویست بەرجەستە بکات ، سەرجەم ڕەگەزە  هونەری و  ئایدۆژییەکانی لەسیناریۆی فیلمەکەدا چڕ کاتەوە.
بەگشتی هەست بەوە دەکەیت، دەرهێنەر خۆی دوورە پەرێز ڕاگرتووە لەوەی ئاراستەی سیناریۆکەی بەئاراستەیەکی ڕێکلام کردن ، یا پرسێکی بازرگانی ببات، بەڵکو هەوڵی ئەوەی داوە گوتاری فیلمەکە لەچوارچیوەیەکی تەسکەوە بپەڕێنتەوە بۆ فەزایەکی مرۆیی و کۆمەڵایەتی گەورەتر لەخۆی .
هەموو ڕەگەزو پێکهاتەکانی لە
سیناریۆ
وێنەگرتن
نواندن
موزیک
ئاوێتەی یەکتر بکات، بۆ دروست کردنی وێنەیەکی درامی وروژێنەرو سەرنج ڕاکێش، تا بەهەر چوار ڕەگەز گوتارێکی دیاری کراو بگەیننە بینەر، کە پەیوەستە بەکێشەی کۆمەڵگایێکی گیرودە خواردوو بەکۆمەڵێ دەردو مەینەت دەرهەق بە ئافرەت.
سیناریۆی فیلمەکە لە گرتەی یەکەمدا بەکورتی و لەوێنەیەکی درامی دا ئەو ژنە لەبەردەم ئاوێنەیەکی تڵخ و تەم و مژ لەسەر هەڵنیشتوو  نیشان دەدا، کاتێ  دەیەوێ ئەو تەموو مژە لەسەر ڕوویاندا لابەرێ و وێنەی هەڵبزڕکاوی خۆی تێدا ببینی، کە گوزارشت لەژیانی پڕ لە ئەشکەنجەو ئازارەکانی دەکات.
لە دیمەنی دووەمدا
ئامادەکردنی ئامرازەکانی خۆ هەڵواسین دەبینین ، بەڵام ئەکتەرەکە  وێڕای  ئەو توانا سروشتی و ناتەقلیدیەی هەیەتی ، دەرهێنەر ئەو ئەتمۆسفیرەی بۆ نەڕەخساندووە  ئەو دیمەنە ڕەهیب و ترسناکە هاوسەنگ بڕوێنێ  لەڕووی سایکۆلۆژیەوە ئامادەکارییەک بکات بۆ ئەوەی  بینەر بەقوڵی  بەناو ڕووداوەکەدا  قوڵ بێتەوە، یا ترسێک بەرامبەر بەکاری خۆ کوشتن بیگرێ کە تێیدا دەبوا دیقەتی دەرهێنەر بۆ موزیک و ڕەنگ زێتر بوایە.
دەرهێنەر   لەسەر دوو خاڵی بنەڕەتی وەستاوە:
یەکێکیان ئازارەکانی مردن
دووهەمیان بەراورد بوون لەگەڵ گەڕانەوەی ژیان وتام و چێژەکانی.
هەردوو حاڵەتیشی بەچەند دیمەنێکی درامی کاریگەر بەرجەستە کردووە، لەوانە:
پەلەقاژەی ژنەکەو هەوڵدانی بۆ خۆ رزگار کردن لەدەست مردن
بەهەمان وێنەی پەلەقاژەی ماسیەکە و هەوڵدانی بۆ هەناسە دان 
ژنەکە کە لەئەنجامی هەناسە لێبڕانی خۆی لەئازاری ڕوح کێشانی  ماسیەکەش  دەگا، دوو حاڵەتی لەیەک چوون بۆ پەیوەست بوون بە ژیان، بەڵام دەرهێنەر بۆشاییەکی بئ پاساوی بۆ پرسیارێکی بەجێ ماوی بینەر بەجێ هێشتووە، کاتێ دەپرسی فاکتەری خۆ رزگارکردنی ژنەکە چی بوو لەخنکان؟ یان دەرهێنەر بۆچی خۆی لەنیشاندانی چۆنیەتی خۆ رزگارکردنی ژنەکە شاردەوە؟
لەدیمەنی سێیەمدا  ئەومنداڵانەی  لەگۆڕەپانەکەدا چاوەڕوانی گەڕانەوەی تۆپەکەیان دەکەن، بۆ ئەوەی بەردەوامی بەیاریەکەی خۆیان بدەن، 
هێمای دەست پێکردنەوەی سەرەتایەکی ترە بۆ ژیان .
بەڵام دەرهێنەر دەسەڵاتی بەسەر ئەوەدا نەشکاوە دیمەنێک دروست بکات بۆ ئەو تۆپەی لە پەنجەرەی دەرەوە دێتە ژوورو ئەو حەوزە ئاوە دەشکێنێ کە ماسیەکانی تێدایە، چونکە بینەر پرسیاری ئەوە دەکات کە شتێکی نەبینی حەوزەکە بشکێنێ.
 پاشان ئەو منداڵانە بۆ چاوەڕوانی گەڕانەوەی  تۆپەکەیان دەکرد، ئەگەر تۆپەکەیان نەکەوتبێتە ئەو ژوورەو حەوزەکەی نەشکاندبێ ؟
هەموو ئەو دیمەنانە لەسیناریۆکە لەسەری باز دراون و دەرهێنەر نەیتوانیووە چارەسەریان بکات ، بۆیە بۆشاییەکان بە ڕوونی دەردەکەون.
بەڵام بەگشتی هەر سێ وێنە ئەو فەلسەفەیە دەچەسپێنێ کە هەمیشە ژیان لە مردن جوانترە.
 مرۆڤ بۆ ئەوەی بژیت،  ناکرێ خۆی ڕادەستی نەهامەتیەکانی ژیان  بکات هەتا هەلێکی تر بەدەستەوە مابێت بۆ ژیان.
لەفیلمەکەدا دەر هێنەر بە فۆرمێکی هونەری و درامی ئامانجەکانی خۆی گەیاندۆتە بینەر، کە ئەویش نەفرەت کردنە لەدیاردەی خۆ کوشتن  بۆ رزگار بوون لەئازارەکانی بەدەست کۆمەڵگاو  ڕێگری کردن لەبەدی  هێنانی ئاواتەکانی.
گرنگترین کارێکیش لای من ئەوەیە کە دەرهێنەر نەیویستووە بە تراژیدیایەکی تاڵ ئەنجامەکە بەجێ بێڵێ، بەڵکو بەدیدێکی لۆژیکی،  ئەنجامێکی مرۆیی دروست فێری بینەر دەکات کە ژیان شایەستەی ئەوەیە بۆی بژی و جوانیەکانی ببینی.
حه‌یده‌ر عه‌بدولڕه‌حمان