وێنه‌ى پێش و پاشى شوێنه‌کان که‌چۆن کات و رۆژگار گۆڕانکارى به‌سه‌ردا هێناوه‌

جیهان هه‌میشه‌ له‌ گۆڕانكارى دایه‌ و شوێن و شاره‌كان كه‌ تێیدا ده‌ژین دواى چه‌نده‌ها ساڵ ده‌گۆڕێن و هه‌ندێك له‌ شوێنه‌كان گۆڕانكارى زۆر به‌خۆوه‌ ده‌بینێت و هه‌ندێكیش به‌ ده‌گمه‌ن  ده‌گۆڕێن، به‌ڵام له‌ كاتێكدا كه‌ ته‌ماشاى دوو وێنه‌ ده‌كه‌یت كه‌ له‌ هه‌مان روانگه‌ گیراوه‌ و جیاوازییه‌كان به‌ ووردى  تیدا تێبێنى ده‌كرێت.

زۆربه‌ى ئه‌و شوێنانه‌ زۆر گه‌شه‌ و گۆڕانیان به‌خووه‌ نه‌بینیوه‌ ته‌نها له‌ رێگاوباندا ئه‌و جیاوازییه‌ ده‌بینرێت كه‌ ده‌یان ساڵى به‌سه‌ردا تێپه‌ڕیوه‌ ئه‌مه‌ش ئه‌وه‌ ده‌گه‌یه‌نێت رێڕه‌وى كات به‌ زه‌حمه‌ت كارى به‌و شوێنانه‌ كردبێت.

له‌م 6 وێنه‌یه‌دا به‌ ته‌واوى ئه‌و مه‌به‌سته‌ى كه‌ ئێمه‌ باسى لێوه‌ده‌كه‌ین به‌ روونى ده‌یبینن:

1- له‌ ماوه‌ى 125 ساڵ گه‌شه‌و و گۆڕانكارى له‌م دوو وێنه‌یه‌ ببینه‌ كه‌ له‌ ریستاد گیراوه‌ له‌ ولاتى نه‌رویج له‌ نێوان ساڵى 1888 دواجار له‌ ساڵى 2013.

2- رێڕه‌وى ژیان و جووڵه‌ى كات به‌ دریژایى 127 ساڵ به‌ره‌وپێش زۆر گۆڕانكارى له‌ سه‌لجه‌ستادجوڤه‌تی ئودا له‌ نه‌رویج نه‌كردووه‌ كه‌ وێنه‌كه‌ له‌ نێوان ساڵى 1887 بۆ 2014.

3- وێنه‌ى كوى دیس ناتیونس له‌ پاریسی فه‌ره‌نسا، وێنه‌كه‌ پێش 127 ساڵ گیراوه‌ له‌ ساڵى 1900 و دواجار وێنه‌ى هه‌مان شوێن گیراوه‌ له‌ ساڵى 2017.

4- له‌م وێنه‌یه‌دا به‌ ده‌گمه‌ن گۆڕانكارى تێبینى ده‌كرێت هه‌رچه‌نده‌ 107 ساڵ به‌سه‌ر ئه‌و شوێنه‌ تیپه‌ر بووه‌، وێنه‌كه‌ له‌ شوێنێكى شارى میونخ گیراوه‌ له‌ ئه‌ڵمانیا له‌ نێوان ساڵانی 1910 بۆ 2017.

5- سینه‌ماى مولان روج له‌ پاریسی وڵاتى فه‌ره‌نسا له‌ پاش 116 ساڵ وێنه‌كه‌ له‌ نێوان  ساڵانی 1900 بۆ 2016 گیراوه‌. 

6- په‌یكه‌رى مارتن لووسه‌ر له‌ درێزدینی ئه‌ڵمانیا دواى 56 ساڵ به‌سه‌ریا تیپه‌ڕ ده‌بێت، وێنه‌كه‌ له‌ نێوان ساڵانی 1958 بۆ 2014 گیراوه‌.

ئاماده‌كردن و وه‌رگێڕان / سیروان عه‌زیز