جەژنا جەمایێ دبتە درێژترین جەژنا مە ئێزدیان و دكەفتە رۆژا (٦-١٢)مەها(١٠) دەھ ب هژمارا زاینی رێورەسمێن ڤێ جەژنێ گەلەكن ئانكو بۆ ماوەیێ هەفت رۆژان ل پەرستگەها لالش دئێنە گێران،دیسان پەیوەندی ب سروشتی را هەبوویە ، و گرێدایى ھەر سێ قوناغێن ئێزدیاتى تیرا دەرباس بى یە ھندەك رێ و رەسم ل ڤێ جەژنێ د گرێدایى دەسپێكا دیروكا ئێزدیاتیى و سەردەمێ خوداوەندانا نەوبتایەت رێ و رەسما هەرە دیار ل ڤێ جەژنێ قوربانیكرنا (گا) یە ژبۆ خوداوەندێ رۆژێ( شێشم / شێشمس) د ئێزدیاتیێ دا مەزنترین خوداوەن دە.دیسا ھندەك رێ و رەسم دناڤا ڤێ جەژنێ ژا دھێنەگێران د گرێدایى قوناغا دوویێ ژ دیروكا ئێزدیاتێ نە ئەو ژى ڤەدگەرێت بو سەر دەمێ نەبى ئیبراھیم بابێ نەبیا و خودێ ناسینى ، ھەر وەسا تشتێ ھەرى بالكێش ل ڤێ جەژنێ یى دیار رێ و رەسمێنقەدەم ڤەگوھاستنا شیخادى یە گیانێ من گورى و ھندەك ژ رئ و رەسمێن وى سەردەمى یە دبێژنێ قوناغا سێ و قوناغا نوژەنكرنا ئێزدیاتیێ ، لەوا ل ڤێ جەژنێ گەلەك بوچوون و دیتن ھەینە ئەڤە ژىڤەدگەرێت بو كەڤانانیا ڤێ جەژنێ و رێ و رەسمێن وێ دبنە بەلگە بو دیروكا كەڤناتیا ئێزدیاتیێ و قوناغێن ئێزدى تیرا دەرباس بى ل ڤێ جەژنێ د ھێنە دیاركرن ، ئێزدی قەستا پەرستگەها پیرۆزا لالشدكن و رێ و رەسمێن ڤێ جەژنێ ب ڤی تەرزێ ل خوارێ دئێنە گێران: ١- بەری جەژنێ ب رۆژەكێ یان ب دوو رۆژا ، سەردەریێن خاس و چاكا ل پەرستگەهێ ئامادەدبن،ژبۆ پێشوازیا مێڤان و مریدێنخۆ.
2- بەری جەژنێ ب رۆژەكێ، دیندارێن ئێزدیان ل پەرستگەها لالش بەرهەڤ دبن ، ژبۆ گێرانا رێ و رەسمێن جەژنێ.
3- هەر ئێزدیەكی ل پەرستگەهێ ئامادەبت دڤێت ل مەزارگەھێن شیخادی وشێخ فەخر و شێشمس وكانیا سپی و زمزمێ و شێخ و پیرێن خۆ زیارەتی بت.
4- ل هەموو رۆژێن جەژنێ :
أ- سەرەدەرێن هەموو خاسا سماتێ چێدكەن.
ب- قوال سبەیكا بەری رۆژهەلاتێ بەیتا جندی وبەیتا سبێ و ل هێڤارا بەیتا هێڤاری دگەل دەف و شبابا دسترێن.
ج- هێڤاران چرایێن خاس و نیشانگەها ڤێدخن.
د-دیسان ل هێڤارا پشتی رۆژئاڤا سەما ل جەلسێ دئێتە كێشان.
ھ- هەر دیسا ل هێڤارا وپشتی بەیتا هێڤاری رێو رەسمێن قنتارێ دئێنە گێران.
5- پەری سواركرن : پەرۆیەكی رەنگینە لسەر مەزارگەهێن خاس و چاكا دئێتە دانان و ل جەژنا جەمایێ ب ئاڤا كانی یا سپی دئێنە مۆركرن وسواركرن، ئەڤ رێورەسم ل رۆژا چارێ ژ جەژنێ دئێنە گێران پەری ئێك ئێكە دئێنە سواركرن پشتی پەری ب ئاڤا كانیا سپی دئێتە مۆركرن ،فەقیر پەریێ ددانێتە سەر سەرێ وی كەسێ بڤێت وێ پەریێ‌سواركت و دوو قەوال دەف و شبابا لێدخن، دەمێ د گەهنە جەم بابێ شێخ دێ پەریێ ژێ وەرگرت هەتا د گەهتە دەریێ قاپی یا شێخادی میرێ شێخا دێ ژێ وەرگرت و گەهینتە جەم بەرێ شباكێ،هۆسان رێو رەسمێن پەری سواركرنێ ب داوی دئێن،پەریێن دئێنە سواركرن ئەڤەنە:پەریا شێخادی – پەریا شێخ حەسەن- پەریا شێشمس- پەریا شێخ فەخر – پەریا شێخوبەكر – پەریا ستیائێس -و ئەوكەسێن دچنە لالش پەریا گرێددەن.
6- قەباغ : رێو و رەسمێن وێ ل رۆژا پێنجێ ژ جەژنێ دئێنە گێران ، كو هەر سێ ئێلێن( ماموسی- قاییدی- ترك) پشكداریێ تێدا دكن ،ئەوێن ژ ڤان هەر سێ ئێلان دئێنە دەست نیشانكرن ،دگەل قەوالو هلگرێ چەقەلتویێ و هلگرا تاوا بخوورێ ل جەلسێ كۆم دبن و ب رێز بەرەف ( بەرێ قەباغێ ) كو دكەفتە سەر چیایێ عەرەفاتێ ب رێ دكەڤن و ب ڤی شێوەی:هلگرێ چەقەلتویێ-قەوال – هلگراتاوا بخوورێ-
زەلامێن چەكدار و لپێ هەموویان كچ و ژن دێ چن هەتا د گەهنە (بەرێ قەباغێ) ل چیایێ عەرەفاتێ، زەلامێن چەكدار ب رێز دبن و سێ شێلكێن تەڤنگا د هاڤێژن،پاشی ددەرگەهێ میر رادچنە ژۆر و ل جەلسێ كۆم دبن و دیلانەكا هەفت رێزی لبەر دەنگێ دەف و شبابا دگێرن،هەر د وی دەمی دا مجێور ( فەقیر) گایەكی ژ گای كوژێ بەرددەت و ئێك ب دەنگەكی بلند گازی دكت ( گایچوو) هەموو دیلانێ بەرددەن و ب رەخ گای دكەڤن و گای دناڤ خەلكێ را دبۆرینن و دبەنە مەزارگەهێ شێشمس و سەرژێ دكن و گۆشتێ وی دكەنە سمات ،پاشی سەردەریێ مەزارگەهێ شێشمس،پەروكەكی ب ئاڤا كانی یا سپی مۆردكت، و بۆ پشكدارێن ڤێ رێو رەسمێ دكەتە خەلات، ئێك ژوان پشكداریا وی خەلاتی ددانێتە سەر سەرێ خۆ و هەموو پێكڤە بەر ب چیایێ عەرەفاتێ ددەنە رێ ودیلانەكا تایبەت د گێرن وپاشی دچنە بەر پیرێ ئیسیبیا و هەر ئێك چقەكی دارێ ب بەر سەرێ خۆ ڤە یان ددەستێ خۆ دكت و ژ چیایی دئینە خوارێ و ل جەلسێ دیلانا دیلانا هەفت رێزی جارەكا دیدگێرن و میرێ شێخا ژی وان خەلات دكت ئەڤێن پشكداری ڤان رێو رەسما بووین.
7- بەرێ شباكێ: ژ چەند خەلەكێن توونجی و بەركەكێ ودوو دارا پێك دئێت ، دەمێ سواركرن شێوەكی لاكێشەیی وەردگرت و مینا دارەبەستێ لێ دئێت،هێڤارا جەژنێ بەرێ شباكێ ژ گوندێ بەحزانێ‌دئیننە پەرستگەها پیرۆزا لالش و ل جەم پرا سەراتێ ، بابێ شێخ و قەوال و هندەك دیندارێن دی و هلگرێ چەقەلتوورێ و هلگرا تاوا بخوورێ دچنە پێشیێ و ل بەر دەنگێ دەف و شبابا دبەنە كانی یاسپی ،رۆژا پێنجێ ژ جەژنێ میرێ شێخا و هندەك دیندار دێ بەرێ شباكێ ژ كانی یا سپی ئینن و بەنە رواقا شیخادی و ب ئامادەبوونا میرێ شێخا و بابێ شێخ و هلگرێ چەقەلتوورێ و هلگرا تاوابخوورێ و هندەك زەلامێن ئێلا (بەرگەعیا ) ل بەر دەنگێ دەف و شبابا و رێزگرنا قەولێ تەختا، بەرێ شباكێ دئێتە لێكدان ، ل رۆژا شەشێ ژ جەژنێ ، پتریا ریهسپیێن ئێلێن ئێزدیا و ئەوێن بكری نهۆمە بەحس ژێ كری لدۆر بەرێ شباكێ، لرواقا شیخادی كۆم دبن و بەرێ شباكێ مۆردكن و سێ جارا دێ هلینن و دانێن و ل بەر دەنگێ دەف و شبابا ب ئاوازەكا مەلوول لسەر ملا دبەنە سەرحەوداكەلۆكێ و ئاڤا وێ مۆردكن،پاشی ڤەدگەریننە رواقا شیخادی، دیوانا بەرێ شباكێ ل جەم سندروكا شیخادی سێ جارا د هلینن و ددانێن و د هێلن،ل رۆژا هەفتێ ژ جەژنێ، بەرێ شباكێ د زڤریننەبەحزانێ و ل مالەكا شەمسانی خزنە دكن ، هەر وەسا دڤێ رۆژێ دا تاووسێ جوان دكن ،ب ڤی تەرزی رێورەسمێن جەژنا جەمایێ ب داوی دئێن.
ژێدەر:پەرتۆكێن پەروەردا ئێزدیاتیێ،مامۆستایێ ئایینی پیر خەلات و مامۆستا زهیر عەرەب.
کۆمێنت (0)
تا ئێستا هیچ کۆمێنتێک نەکراوە.