ئه‌نفلۆنزای وه‌زری په‌تایه‌كی درمیه كه‌به‌هۆی چه‌ند جۆرێك ڤایرۆسه‌وه دروست ده‌بێت و به‌شێوه‌یه‌كی ئاسان له‌نێوان مرۆڤه‌كان بڵاده‌بێته‌وه و تووشی هه‌مووان ده‌بێت و به‌پێی ته‌مه‌نی مرۆڤه‌كان نیشانه‌كان و كاریگه‌رییه‌كانی ده‌گۆرێت.
بڵاوبوونه‌وه‌ی ئه‌نفلۆنزا له‌وه‌زری زستاندا ده‌گاته ئه‌وپه‌ڕی و ده‌بێته هۆی نه‌خۆشكه‌وتنی توندی 3 بۆ 5 ملیۆن كه‌س و هه‌روه‌ها نزیكه‌ی 250 بۆ 500 هه‌زار حاڵه‌تی گیان له‌ده‌ستدان به‌هۆی ئه‌نفلۆنزاوه تۆمارده‌كرێت به‌تایبه‌ت له‌نێوان منداڵان و به‌ساڵاچووان و ئه‌و كه‌سانه‌ی نه‌خۆشی درێژخایه‌نیان هه‌یه.
جۆره‌كانی ئه‌نفلۆنزای وه‌زری:
ئه‌نفلۆنزای وه‌رزی دابه‌ش ده‌كرێت بۆ چوار جۆری سه‌ره‌كی كه هه‌ندێكیان تووشی مرۆڤ ده‌بێت و هه‌ندێك جۆری دیكه‌شیان تووشی ئاژه‌ڵ ده‌بێت ئه‌وانیش:
- ڤایرۆسی ئه‌نفلۆنزای وه‌رزی جۆری (A و B) هۆكاری نه‌خۆشی ئه‌نفلۆنزای وه‌زرین كه ساڵانه له‌وه‌زری پایز و زستاندا بڵاوده‌بێته‌وه.
- ڤایرۆسی ئه‌نفلۆنزای جۆری (C) تووشی مرۆڤ ده‌بێت و هۆكاری ئه‌نفلۆنزایه به‌درێژایی ساڵ.
- ڤایرۆسی ئه‌نفلۆنزای جۆری (D) تووشی ئاژه‌ڵ ده‌بێت و بۆ مرۆڤ ناگوازرێته‌وه.
نیشانه‌كانی ئه‌نفلۆنزای وه‌رزی:
* به‌رزبوونه‌وه‌ی پله‌ی گه‌رمی له‌ش به‌شێوه‌یه‌كی كتوپڕ و كۆكه و پژمین.
* سه‌رئێشه و دروستبوونی ئازار له‌ماسولكه و جومگه‌كان و ئاره‌ق كردنه‌وه.
* گێژبوون و هه‌وكردنی قوڕگ و زیادبوونی ده‌ردراوی لووت.
گواستنه‌وه‌ی ئه‌نفلۆنزای وه‌رزی:
ئه‌نفلۆنزای وه‌رزی به‌ئاسانی ده‌گوازرێته‌وه و به‌خێرایی بڵاوده‌بێته‌وه له‌شوێنه قه‌ره‌باڵغه‌كان له‌وانه خوێندنگاكان و شوێنه گشتیه‌كان، كاتێك كه‌سێكی تووشبوو ده‌كۆكێت یاخود ده‌پژمێت ئه‌وا ڤایرۆسه‌كه به‌ناو هه‌وای ئه‌و شوێنه بڵاوده‌كاته‌وه له‌نێوان ئه‌و كه‌سانه‌ی لێوه‌ی نزیكن و هه‌ڵیده‌مژن.
ڤایرۆسی ئه‌نفلۆنزا له‌رێگه‌ی ده‌ستدان له‌شوێنه پیسبووه‌كان به ڤایرۆس و دواتر ده‌ست لێدان له‌چاو و لووت و ده‌م بڵاوده‌بێته‌وه، بۆ به‌رگرتن له‌بڵاوبوونه‌وه‌ی ئه‌و ڤایرۆسه پێویسته كه‌سانی تووشبوو له‌كاتی كۆكین و پژمین ده‌م و لووتیان داپۆشن.
ئه‌و كه‌سانه‌ی ئه‌نفلۆنزا مه‌ترسیان له‌سه‌ر دروست ده‌كات:
ئه‌نفلۆنزای وه‌رزی كاریگه‌ری توندی ده‌بێت له‌سه‌ر ژنانی دووگیان و منداڵانی خوار ته‌مه‌ن پێنج ساڵ و كه‌سانی به‌ته‌مه‌ن و ئه‌و كه‌سانه‌ی نه‌خۆشی درێژخایه‌نیان هه‌یه وه‌ك كه‌سانی تووشبوو به ئه‌یدز و ره‌بۆ و نه‌خۆشیه‌كانی دڵ و ده‌ماره‌كان له‌گه‌ڵ ئه‌و كه‌سانه‌ی له‌بواری ته‌ندروستیدا كارده‌كه‌ن.
خۆپاراستن له ئه‌نفلۆنزای وه‌رزی:
كوتان سه‌ركه‌وتووترین رێگاچاره‌یه بۆ دووربوون له‌تووشبوون به ئه‌نفلۆنزا و كاریگه‌رییه‌كانی، به‌درێژایی 60 ساڵی رابردوو كۆمه‌لێك ڤاكسینی سه‌ركه‌وتوو دژی ئه‌نفلۆنزا به‌رهه‌م هێنراوه.
- ساڵانه به‌كارهێنانی ڤاكسینی دژی ئه‌نفلۆنزای وه‌زری به به‌رده‌وامی.
- شووشتنی ده‌سته‌كان به باشی و به‌ئاو و سابون به‌رێكخراوی.
- دووركه‌وتنه‌وه له ده‌ست لێدانی ڕاسته‌وخۆ له‌چاو و ده‌م.
- دووركه‌وتنه‌وه له‌به‌ركه‌وتنی ڕاسته‌وخۆ له‌كه‌سی تووشبوو یاخود به‌كارهێنانی كه‌لوپه‌له‌كانی.
- به‌كارهێنانی كلێنكس له‌كاتی پژمین و كۆكه و دواتر فرێدانی.
- پاككردنه‌وه‌ی به‌رده‌وامی شوێنه‌كان وه‌ك مێز و كورسی دانیشتن.
- دووركه‌وتنه‌وه له‌شوێنه قه‌ره‌باڵغه‌كان له‌كاتی بڵاوبوونه‌وه‌ی ئه‌نفلۆنزا.
چاره‌سه‌ری ئه‌نفلۆنزای وه‌رزی:
* به‌كارهێنانی ڤاكسینی دژی ئه‌نفلۆنزا باشترین رێگاچاره‌ی خۆپاراستنه.
* هه‌ندێك كه‌س له‌كاتی تووشبوون به‌بێ به‌كارهێنانی چاره‌سه‌ر چاك ده‌بنه‌وه.
* به‌كارهێنانی ده‌رمانی دژه ئه‌نفلۆنزا به‌سووده بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ی كاریگه‌ری نه‌خۆشیه‌كه و دروستبوونی مه‌ترسی به‌تایبه‌ت به‌كارهێنانی ده‌رمان له‌دوای 48 كاتژمێری ده‌ركه‌وتنی نه‌خۆشیه‌كه.
رێكخراوی ته‌ندروستی جیهانی رێنوێنی ده‌دات ساڵانه ڤاكسینی دژی ئه‌نفلۆنزا بدرێت به‌هه‌ندێك كه‌س له‌وانه ژنانی دووگیان و منداڵانی ته‌مه‌ن 6مانگ بۆ 5 ساڵ و كه‌سانی به‌ته‌مه‌نی سه‌روو 65 ساڵ و تووشبووانی نه‌خۆشیه درێژخایه‌نه‌كان و كارمه‌ندانی ته‌ندروستی.
كه‌ی پێویسته سه‌ردانی پزیشك بكه‌یت:
زۆرینه‌ی تووشبووانی ئه‌نفلۆنزای وه‌زری ته‌نیا پێویستیان به پشودانه له‌ماڵه‌وه له‌گه‌ڵ خواردنه‌وه‌ی بڕێكی زۆر شله‌مه‌نی، به‌ڵام له‌هه‌ندێك حاڵه‌تدا پێویسته سه‌ردانی پزیشك بكرێت بۆ وه‌رگرتنی چاره‌سه‌ر.
سه‌رچاوه/ ڕاگه‌یاندنی ته‌ندروستی سلێمانی
كوردستان تیڤی/ كامران
کۆمێنت (0)
تا ئێستا هیچ کۆمێنتێک نەکراوە.